Υπάρχει η εντύπωση στον κόσμο πως ενώ οι τράπεζες εφαρμόζουν αυστηρή πολιτική για την εξέταση αιτήσεων για νέα στεγαστικά δάνεια ενώ είναι πιο ελαστικές στην παραχώρηση πιστωτικών καρτών και καταναλωτικών δανείων. Είναι έτσι τα πράγματα ως προς την Τράπεζα Κύπρου;

Θα έλεγα ότι δεν έχει διαφορά, ίσως αυτή η εντύπωση να δημιουργείται λόγω του ότι εξ ορισμού τα στεγαστικά δάνεια είναι πιο μακροχρόνια και αφορούν μεγαλύτερα ποσά, και άρα απαιτείται πιο λεπτομερής ανάλυση του δυνητικού κινδύνου της τράπεζας. Το πιο σημαντικό στοιχείο στο τέλος της ημέρας είναι η ικανότητα αποπληρωμής του πελάτη, αν μπορεί δηλαδή να αποπληρώσει το ποσό της κάρτας ή της δόσης του δανείου.  Η Τράπεζα βλέπει τον πελάτη, τις πηγές εισοδημάτων του και ανάλογα θα κρίνει την ικανότητα αποπληρωμής. Βεβαίως είναι πολύ σημαντικό να σημειώσω ότι προσπαθούμε συνεχώς να κάνουμε πιο απλή και εύκολη για τους πελάτες τη διαδικασία αίτησης για νέες διευκολύνσεις και έχουμε αρχίσει με τα καταναλωτικά δάνεια ‘QuickLoans’ που είναι ήδη διαθέσιμα στο κινητό των πελατών και η διαδικασία μπορεί να γίνει σε μερικά λεπτά! Αυτό προγραμματίζουμε να το επεκτείνουμε και σε άλλα προϊόντα πολύ σύντομα.

Πιστεύετε ότι αποδίδει η πολιτική της ΕΚΤ για συνεχείς αυξήσεις στα επιτόκια, ώστε να πέσει ο πληθωρισμός στο 2%; Είναι γεγονός πως ο πληθωρισμός έριξε ταχύτητα, όμως ποια είναι η σχέση κόστους – οφέλους σε σχέση με τα αυξημένα επιτόκια, τις δυσκολίες αποπληρωμής δανείων και τον κίνδυνο να μειωθούν κατανάλωση και επενδύσεις;

Καταρχήν το ‘shock therapy’ που άρχισε να εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, μετά που άρχισαν να εμφανίζονται οι επιπτώσεις του ρωσσο-ουκρανικού πολέμου, ήταν απαραίτητο για να ανατρέψει την έντονα ανοδική τάση του πληθωρισμού εκείνη την περίοδο. Ήταν ξεκάθαρο ότι η περίοδος των αρνητικών επιτοκίων για πολλά χρόνια ούτως ή άλλως έφτανε στο τέλος της. Το σοκ του πολέμου στο ενεργειακό, οι επιπτώσεις που δημιουργήθηκαν στον πληθωρισμό, δεν έδιναν άλλη επιλογή, από το να αντιδράσει η ΕΚΤ με αυτό τον τρόπο. Η δυσκολία στους πιο πρόσφατους μήνες, είναι το πόσο και με ποια ταχύτητα ανταποκρίνεται η ευρωπαϊκή οικονομία σ’ αυτά τα ψηλά επιτόκια. Και τα δεδομένα κάθε οικονομίας κράτους μέλους δεν είναι ίδια. Διαφορετικά ανταποκρίνεται η κυπριακή οικονομία, διαφορετικά η Ελλάδα, αλλιώς η Γερμανία και η Γαλλία. Και είναι εδώ που θα αρχίσει να είναι πιο πολύπλοκη η εικόνα για την ΕΚΤ. Για παράδειγμα, ο πληθωρισμός στην Κύπρο είναι χαμηλότερος από τον μέσο όρο της ΕΕ, κάτι που είναι πολύ θετικό για την οικονομία. Αλλά αν δεν μειωθεί ο μέσος όρος της ευρωζώνης, τα επιτόκια θα συνεχίσουν να είναι ενδεχομένως ανοδικά. Το βασικό εργαλείο που έχει η ΕΚΤ για να περιορίσει τον πληθωρισμό και να διαχειριστεί την οικονομία είναι τα επιτόκια. Τα υπόλοιπα εργαλεία είναι δημοσιονομικά και αφορούν εθνικές αποφάσεις.

Όσον αφορά το ερώτημα αν τα ανοδικά επιτόκια φέρνουν μειώσεις κατανάλωσης και επενδύσεων, βεβαίως, αυτός είναι ο στόχος της ΕΚΤ. Φυσικά αφορά κυρίως της κατανάλωση αφού μείωση της κατανάλωσης θα επιφέρει μείωση του πληθωρισμού.  Αλλά και οι επιπτώσεις στις επενδύσεις είναι δυστυχώς συνεπακόλουθο. Στόχος είναι να μειωθεί η αυξητική τάση έτσι ώστε να μειωθεί ο πληθωρισμός, να σταθεροποιηθεί η  οικονομία στην Ευρώπη και να ξαναρχίσει ένας νέος κύκλος ‘κανονικότητας’, με ανάπτυξη αλλά και με επιτόκια ίσως λίγο πιο χαμηλά από τα σημερινά. Αλλά δεν περιμένω ότι στο προβλεπτό μέλλον θα πάμε στα αρνητικά ή στα μηδενικά επιτόκια που ήμασταν την προηγούμενη πενταετία. Όσον αφορά τώρα στο κομμάτι των πιστωτικών κινδύνων ως προς την αποπληρωμή δανείων, σίγουρα είναι πιο αυξημένος ο κίνδυνος σήμερα, παρά πριν 18 μήνες. Τα επιτόκια αυξάνουν το βάρος και στους ιδιώτες και στις εταιρίες. Ως Τράπεζα Κύπρου εδώ και χρόνια χρησιμοποιούσαμε αναλύσεις ευαισθησίας για το δανειακό μας χαρτοφυλάκιο. Δηλαδή όταν κοιτάζαμε την αποπληρωμή του δανείου πάντα ελέγχαμε την ικανότητα αποπληρωμής και με αυξημένα επιτόκια. Ο πελάτης μπορεί να μην το έβλεπε, αλλά εμείς στα δικά μας σενάρια ευαισθησίας, πάντα κοιτάζαμε την ικανότητα αποπληρωμής και με αυξημένα επιτόκια, οπόταν ήμασταν προετοιμασμένοι σε μεγάλο βαθμό. Βέβαια, είναι δεδομένο ότι, σε σχέση με την περίοδο χαμηλότερων επιτοκίων, οι προκλήσεις είναι μεγαλύτερες και για αυτό τώρα είμαστε σε εγρήγορση, βρισκόμαστε σε επικοινωνία με τους πελάτες ούτως ώστε να αντιλαμβανόμαστε έγκαιρα ποια είναι τα θέματα που αντιμετωπίζουν, και στο πλαίσιο του εφικτού, να προτείνουμε λύσεις, με προϊόντα, με σταθερά επιτόκια, με όλα τα εργαλεία που έχουμε σήμερα μπροστά μας ή θα προκύψουν όσο εξελίσσεται αυτή η κατάσταση. Είναι κλειδί να είμαστε ευέλικτοι και να παρακολουθούμε την αγορά συνέχεια. Αν δεν το κάνεις αυτό και αν δεν κινείσαι άμεσα είτε με νέα προϊόντα, είτε με καινοτόμες λύσεις, είτε με αλλαγή πολιτικής, θα είσαι πάντα πίσω από την καμπύλη των αλλαγών ενώ θα πρέπει να προνοείς και να βρίσκεσαι συνεχώς πιο μπροστά από τα γεγονότα.  

Υπάρχουν νεότερα ως προς την εισήγηση της Τράπεζας Κύπρου προς την Κεντρική για ένα σχέδιο ανταμοιβής συνεπών δανειοληπτών; Πήρατε την έγκριση; Μπορείτε να μας πείτε κάτι περισσότερο γι’ αυτό το σχέδιο;

Επεξεργαζόμαστε το σχέδιο έτσι ώστε να οριστικοποιήσουμε τις παραμέτρους του σχεδίου στα πλαίσια των εποπτικών κανονισμών.  Δεν υπάρχουν νεότερα, βρισκόμαστε σε στάση αναμονής. Στόχος μας είναι να προσφέρουμε κάποιας μορφής επιστροφή χρημάτων στους πελάτες που είναι συνεπείς και θα παραμείνουν συνεπείς στις αποπληρωμές των δανείων τους. Μιλούμε πάντα για στεγαστικά δάνεια προς ιδιώτες πελάτες για πρώτη κατοικία αξίας μέχρι ενός ποσού. Η ακριβής περίμετρος δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί αλλά στοχεύουμε να στηρίξουμε αρκετές χιλιάδες πελατών μας με κόστος εκατομμυρίων ευρώ. 

Γιατί δεν προτιμήσατε και εσείς τη λύση του παγώματος του επιτοκίου για ένα χρόνο, όπως έγινε στην Ελλάδα;

Προτιμούμε την επιστροφή ενός ποσού αφού αυτό μπορούν να το χρησιμοποιήσουν οι πελάτες όπως αυτοί επιλέξουν.  Επίσης με αυτό τον τρόπο ο κάθε πελάτης θα ξέρει εκ των προτέρων το ποσό που θα πάρει και δεν θα εξαρτάται από την μελλοντική πορεία των επιτοκίων. Με αυτό τον τρόπο επιστρέφουμε και επιβραβεύουμε με μετρητά τον συνεπή δανειολήπτη. Η σκέψη μας είναι η επιστροφή ενός συγκεκριμένου ποσού στους επιλέξιμους πελάτες που να μην συνδέεται με το αν τα επιτόκια αυξηθούν ή μειωθούν από την ΕΚΤ. Να σημειώσω επίσης ότι το συνολικό επιτόκιο των στεγαστικών δανείων στη Ελλάδα είναι ψηλότερο από το αντίστοιχο της Κύπρου. 

Εξακολουθεί να υπάρχει ανάγκη μείωσης του προσωπικού της τράπεζας; Υπάρχει ενδεχόμενο να εξαγγελθεί νέο σχέδιο εθελούσιας πρόωρης αφυπηρέτησης την φετινή χρονιά;

Όχι, έχουμε φθάσει σε αριθμούς προσωπικού που θεωρούμε ότι είναι στα πλαίσια που χρειαζόμαστε για να λειτουργήσουμε με βάση τα σημερινά δεδομένα του Συγκροτήματος. Βεβαίως ένας τραπεζικός οργανισμός χρειάζεται συνέχεια να ανανεώνει τις γνώσεις και τις δεξιότητες του προσωπικού. Όλοι πρέπει να μαθαίνουμε, είναι στοίχημα για εμάς να μπορέσουμε να εξελίξουμε τις γνώσεις και τις δεξιότητές μας και συνεπώς κάνουμε κάποιες πολύ εξιδεικευμένες προσλήψεις σε εξειδικευμένους τομείς, κυρίως στον τομέα τεχνολογίας, που είναι  τομέας που θέλουμε να επενδύσουμε σημαντικά και σε ανθρώπινο δυναμικό.

Τα κόμματα στη Βουλή λένε πως θα επανέλθουν σύντομα με νέες προτάσεις νόμου για να τροποποιηθεί το νομικό πλαίσιο για τις εκποιήσεις. Ετοιμάζεται και νομοσχέδιο από την Κυβέρνηση για το Δικαστήριο Εκποιήσεων. Φαίνεται να επιμένουν τα πλείστα κόμματα σε διεύρυνση του δικαιώματος των δανειοληπτών να αμφισβητούν το εκκρεμές ποσό των δανείων τους έναντι δικαστηρίου. Σας ανησυχούν αυτές οι προθέσεις;

Πιστεύω ότι η διαιώνιση της δημόσιας συζήτησης για τους νόμους των εκποιήσεων κάνει κακό στη χώρα, μακροχρόνια. Έχουμε ένα πλαίσιο εκποιήσεων, το οποίο έχει προστατευτικές δικλίδες για αυτούς που χρειάζονται προστασία, είτε ονομάζεται Χρηματοοικονομικός Επίτροπος, είτε δικαστήριο, είτε αυτό ονομάζεται παράπονο προς την ίδια την τράπεζα. Πέραν από αυτό, σίγουρα η διαιώνιση της συζήτησης για τροποποιήσεις του νομικού πλαισίου των εκποιήσεων δεν βοηθά τη διατήρηση της εμπιστοσύνης στο σύστημα. Οποιεσδήποτε αλλαγές πρέπει να γίνουν προσεγμένα και συντονισμένα, μετά από διαβούλευση, έτσι ώστε να είναι λειτουργικές.

Το γεγονός ότι η Τράπεζα Κύπρου δίνει μέρισμα μετά από 12 χρόνια τι σηματοδοτεί για τον τραπεζικό οργανισμό;

Τέλος Απριλίου, μετά από 12 χρόνια, καταφέραμε να πάρουμε την έγκριση από την ΕΚΤ για την πληρωμή μερίσματος στους μετόχους μας. Για εμάς ήταν ένα μεγάλο επίτευγμα, ένα ορόσημο.  Είμαστε η πρώτη τράπεζα σε Κύπρο και Ελλάδα που έλαβε έγκριση για πληρωμή μερίσματος. Αυτό είναι μια ένδειξη ότι τελειώσαμε με τη δύσκολη δεκαετία της αναδιάρθρωσης και γυρίσαμε σελίδα. Το Συγκρότημα έχει μετασχηματιστεί σε ένα βιώσιμο, διαφοροποιημένο, καλά κεφαλαιοποιημένο οργανισμό. Έχουμε 95.000 μετόχους και η μεγάλη πλειονότητά τους είναι Κύπριοι.  Ανακοινώσαμε την κατανομή μερίσματος ύψους €0,05 ανά μετοχή, που ανέρχεται σε €22,3 εκατ.  Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα στη στρατηγική μας για βιώσιμη κερδοφορία και την παροχή σταθερής απόδοσης στους μετόχους μας. Η Τράπεζα Κύπρου είχε πάντα πολυμετοχική βάση στην Κύπρο και ευελπιστούμε ότι με αυτό το καινούργιο βήμα της πληρωμής μερίσματος, θα ανταμείψουμε τους μετόχους μας μετά από πολλά χρόνια αναμονής.

Επίσης κάτι σημαντικό, το ανακοινώσαμε την προηγούμενη εβδομάδα, είναι τα αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου 2023. Συνολικά, είχαμε κέρδη μετά τη φορολογία ύψους €95 εκατ. που αντιστοιχούν σε Απόδοση Ενσώματων Ιδίων Κεφαλαίων (ROTE) ύψους 21.3%. Είναι προτεραιότητα για εμάς να ενημερώνουμε τους επενδυτές μας για την πορεία και τις προοπτικές της Τράπεζας αλλά και της Κυπριακής οικονομίας γενικότερα. Στα πλαίσια αυτά προγραμματίζουμε μια εκδήλωση ενημέρωσης των επενδυτών στις 8 Ιουνίου στο Λονδίνο όπου θα παρουσιάσουμε τόσο τα αποτελέσματα όσο και τις αναθεωρημένες προοπτικές της Τράπεζας.  Έχουμε προσκαλέσει τόσο επενδυτές όσο και αναλυτές της Τράπεζας Κύπρου, με στόχο να τους παρουσιάσουμε την πορεία και προοπτικές της κυπριακής οικονομίας αλλά και της Τράπεζας. Ας μην ξεχνάμε εξάλλου ότι Τράπεζα Κύπρου και οικονομία είναι συγκοινωνούντα δοχεία.

Μπορείτε να μας πείτε για την κλιματική αλλαγή και ποιες είναι οι κινήσεις που κάνει η Τράπεζα Κύπρου;

Η κλιματική αλλαγή αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του σήμερα και ως μέρος του οράματός μας είναι να έχουμε ηγετική θέση στο χρηματοοικονομικό τομέα στην Κύπρο. Είμαστε πρωτοπόροι στη μετάβασή  μας και στην μετάβαση της Κύπρου σε ένα βιώσιμο μέλλον. Έχουμε μετρήσει τον περιβαλλοντικό μας αντίκτυπο για το 2021 και 2022 και έχουμε σχεδιάσει τη στρατηγική μείωσης του, ώστε να επιτύχουμε κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2030. Ταυτόχρονα, χρησιμοποιώντας βέλτιστες πρακτικές και μεθοδολογίες καταφέραμε να είμαστε η πρώτη τράπεζα στην Κύπρο που υπολόγισε το περιβαλλοντικό αντίκτυπο του απορρέει από το δανειακό της χαρτοφυλάκιο. Σήμερα είμαστε στην διαδικασία να θέσουμε στόχους μείωσης των ρύπων των πελατών μας ώστε να επιτύχουμε το στόχο μηδενικού ισοζυγίου του 2050. Για την επίτευξη των στόχων αυτών θα χρειαστεί η ανάπτυξη νεών προϊόντων ώστε να βοηθηθούν οι πελάτες μας στην μείωση του δικού τους αντίκτυπου αλλά και εισαγωγή κριτηρίων κλιματικής αλλαγής στην διαδικασία λήψης δανείων. Σαν πρωτοπόροι στον τομέα αυτό, ήδη προφέρουμε στην αγορά φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα και είμαστε στη διαδικασία να προφέρουμε στην αγορά νέα προϊόντα τόσο για ιδιώτες όσο και για επιχειρήσεις, ώστε να τους υποστηρίξουμε στην πράσινη και βιώσιμη μετάβασή τους.  

Το μεγάλο ορόσημο στη διαδικασία έχει επιτευχθεί. Έχουμε μια μετρήσιμη βάση για τον περιβαλλοντικό μας αντίκτυπο και συνεπώς είμαστε σε θέση να διαμορφώσουμε τη στρατηγική μας για μείωσή του.  Αυτό, θα περιλαμβάνει ασφαλώς και ενέργειες για μείωση του περιβαλλοντικού αντίκτυπου και των πελατών μας. Στόχος όλων μας είναι να ενισχύσουμε την προσπάθεια για την πράσινη μετάβαση στην Κύπρο και να επιτύχουμε καθαρό μηδενικό ισοζύγιο (Net Zero) μέχρι το 2050.